Laatst vroeg iemand me wat m'n grootste angst is, en het antwoord had ik eigenlijk direct voorhanden; ik had er namelijk al vaak over nagedacht, en er is één ding waar ik écht bang voor ben. Stel je toch eens voor dat je 70 bent, of 80, of hoe oud je dan ook moge worden, dat je terugkijkt en dan denkt: "Had ik maar...", "Ik wou dat ik...", "Ik had nooit..." - kortom, dat je spijt hebt van wat je met je leven hebt gedaan.
Het lijkt me één van de allerergste dingen; je kan er niks meer aan doen, je weet dat je het maar één keer mag proberen, en je hebt er een zooitje van gemaakt, of je hebt iets heel belangrijks helemaal vergeten en nu is het te laat. Niet meer even terug om het op te lossen, niet meer even een bikkel zijn en je grootste angst overwinnen (toch het vliegtuig in, toch dat enorm hoge gebouw beklimmen, gewoon die spin eens even lekker vastpakken) - niks ervan, je bent te laat.
Gisteren moest ik ineens weer aan Lucas denken. Die jongen die ik de eerste keer in Zuid-Afrika heb ontmoet, in het ziekenhuis, zijn laatste dagen vechtend tegen AIDS. Die z'n ogen sloot en met een brede glimlach op z'n gezicht wegdroomde toen ik een tijdje gitaar voor 'm speelde. Die me vertelde dat als 'ie uit het ziekenhuis kwam hij heel graag Nederland wilde zien - uit mijn verhalen maakte hij op dat het wel prachtig moest zijn - en die met gesloten ogen maar bleef murmelen 'ah yes, Holland'.
Toen ik hem een paar dagen later opnieuw wilde opzoeken zei de zuster dat hij weg was en wees naar boven - niet naar buiten om aan te geven dat hij naar huis was, maar naar boven.
Wat zou hij nou gedacht hebben die laatste dagen in dat vieze bed, tussen al die andere stervende mensen? Familie om hem te bezoeken was er niet, hooguit af en toe een vrijwilliger die een tijdje met 'm praatte. Of hij wist dat het AIDS was of hoe hij eraan gekomen was weet ik niet, hoewel je in zo'n omgeving wel bijna moet weten wat het is volgens mij. Zou hij nou spijt hebben zo die laatste dagen? Dat het, mogelijk door zijn eigen schuld, daar zou eindigen, op z'n 26e?
Het leek me vreselijk, veel erger nog dan de pijn, het niet meer zelf naar het toilet kunnen, de dagelijkse handvol medicijnen en het niet meer je bed uit kunnen. Alleen maar een raam om door naar buiten te kijken en te denken over de weg die hem hier gebracht had.
Gisteren, dezelfde dag maar pas later, vertelde een vriend me dat hij iets geks had gedaan. Een risico genomen, een beslissing die nogal wat teweeg brengt in z'n leven. Met daarbij de mededeling: "ja, we dachten dat we het maar gewoon moesten doen, waarom ook niet; ik weet gewoon dat ik spijt krijg en later ga zitten denken 'had ik maar...' als ik het niet doe, dus we hebben de stap maar genomen".
En ik dacht gelijk: ja, dat doe ik ook, zo zou ik het ook gedaan hebben en zo zal ik het ook altijd wel blijven doen. De laatste tijd heb ik nogal wat beslissingen genomen die meer impact hadden dan het opnieuw schilderen van de woonkamer, om maar wat te noemen. En ook nogal wat kritiek gekregen over mijn 'constant dingen veranderen', 'gebrek aan doorzetten', 'geen rust in je kont'.
Maar ik heb bij elke beslissing gedacht, "stel dat ik daar zit over 40, 50 of misschien wel 60 jaar, of stel dat het over een jaar ineens op is, wat dan?". En ik kom er telkens weer op uit dat hoe stom, impulsief of ondoordacht m'n beslissingen ook zijn, ik ze wél genomen heb en er in ieder geval geen spijt van kan krijgen ze niet genomen te hebben.
Ik sta op het punt weer zo'n beslissing te nemen. Ondoordacht is 'ie dit keer niet, ik loop er namelijk al een jaar over te peinzen. Of het ook verstandig is weet ik eigenlijk niet, maar dat moet de tijd maar uitwijzen. Het heeft allemaal te maken met de wedstrijd die ik een tijd geleden uitschreef. Er is een winnaar, er is een naam en er is een plan - het hoeft alleen nog maar even gedaan te worden.